2024 оны 4 дүгээр сарын 1-ний өдрийн байдлаар Хөвсгөл аймгийн судалгаатай томоохон гол мөрнүүдийн мөсний зузааны болон мөсний үзэгдлийн тойм мэдээ

Хөвсгөл аймгийн УЦУОШТ-ийн ус судлалын харуулуудын ажиглалтын цэгийн мэдээгээр:

Цаг агаар дулаарч агаарын температур нэмэгдсэн тул томоохон гол мөрнүүдийн мөсний нягт багасаж, хэврэгшин мөсөн бүрхүүл задрах, цас мөс хайлж шар усны үер буух нөхцөл бүрдэж буй тул болзошгүй усны ослоос сэрэмжлүүлж байна.

       Хөвсгөл нуурын мөсний зузаан Хатгал тосгон болон Ханх сум орчимд 3 дугаар сарын 21-ний үед дунджаар 115-120 см орчим зузаантай байдаг бөгөөд одоогоор дунджийн орчим байна. Хатгал тосгон орчимд нуурын мөсний зузаан өмнөх 10 хоногоос 5 см-ээр нимгэрээд байна.

        Хангайн нуруунаас усжих Идэр гол, Хөвсгөлийн уулсаас усжих Дэлгэрмөрөн голын бэлчир буюу олон голын бэлчирээс эхлэн Сэлэнгэ мөрөн хэмээн нэрлэгдэх Сэлэнгэ гол Тосонцэнгэл сумын Тээл баг орчимд мөсөн бүрхүүл задарч мөсөн захтай болоод байна.

        Хангайн нуруунаас усжих Идэр голын мөсний зузаан Галт сумын Зүрх баг орчимд дунджаар 100 см байдаг бөгөөд одоогоор 45 см болж багасаад байна..

     Хөвсгөл нуураас эх авсан Эг гол Хатгал тосгон орчимд буюу Хөвсгөл нуурын хоолой хэсэгт мөсөн бүрхүүл задарч задгай мөсөн захтай болоод байна. Харин Эрдэнэбулган сум орчимд Эг голын мөсөн бүрхүүл задарч мөсөн захтай болоод байна.

      Хөвсгөлийн уулсаас эх авсан дараах голуудын хувьд:

• Дэлгэрмөрөн голын мөсний зузаан Мөрөн сум Хилэнтийн гүүр орчимд мөн үед мөсөн бүрхүүлтэй үедээ дунджаар 70 см зузаантай байдаг бөгөөд ажиглалтын цэгт мөсөн бүрхүүл задарч мөсөн захтай болоод байна.

• Үүр голын мөсний зузаан Цагаан-Үүр сумын төмөр бетонон гүүр орчимд мөн үед 130 см орчим байдаг бөгөөд одоогоор 155 см болсон нь дунджаас 25 см-ээр ахиу байна. Мөсний нягт багасаж, хэврэгшин цөмрөх аюултай.

• Бэлтэс гол Баянзүрх сумын төв орчимд гол ёроолдож хөлдсөн байгаа бөгөөд  мөсний зузаан 80 см болсон нь энэ үеийн дунджийн орчим байна.

• Бүгсий голын мөсний зузаан Төмөрбулаг сумын төв орчимд 20 см болсон бөгөөд энэ үеийн дунджаас 5 см-ээр ахиу байна. Харз бүхий мөсөн бүрхүүлтэй байна.

• Шишгэд голын мөсний зузаан Рэнчинлхүмбэ сум орчим мөн үед 135 см зузаантай байдаг бөгөөд одоогоор дунджийн орчимд хүрээд байна.

Иймд: !!! Томоохон гол мөрнүүдийн мөсний зузаан их байгаа хэдий ч мөсний нягт багасаж, хэврэгшин цөмрөх аюултай, цаг агаар дулаарч цас мөс хайлан шар усны үер буух нөхцөл бүрдэж байгаа тул нийт ард иргэд болон малчид, тээвэрчдийг шар усны үерээс сэрэмжтэй байхыг анхааруулж, гол мөрөн, нуурын мөсөн дээгүүр явахгүй байж баталгаат зам, гүүр, гармаар зорчихыг байхыг зөвлөж байна.                                                                     

        ХӨВСГӨЛ  УЦУОШТ,  УС СУДЛАЛЫН ӨРТӨӨ